Kerk met een boodschap?
Ik zat onlangs met een aantal mensen uit verschillende wijken bij elkaar om te brainstormen over de toekomst van de kerk. Hoe zorgen we ervoor dat de kerk ook over 15 jaar nog vitaal is, met voldoende kader om het werk te dragen en voldoende leden om jeugdwerk en kerkdiensten levendig te houden? Allerlei grote en kleine ideeën passeerden de revue. Maar plotseling zei één van de aanwezige vrouwen: ik heb nog een ander soort vraag. Wat is nu eigenlijk de boodschap van onze kerk? Die vraag bleef me bij als de belangrijkste van de hele avond. Welk antwoord geef ik op die vraag? Vroeger wist ik het wel. Alsof het om een reclame boodschap ging, wist ik in één of twee zinnen het nut en het doel van het geloof uit te leggen. Maar nu?
Hoe kan ik verwoorden dat er soms zo’n glans van licht over het leven valt? Hoe er af en toe onhoorbare muziek door de pastorale gesprekken heen klinkt? Hoe het rood van de ochtendhemel niet alleen de dag verwelkomt maar ons allemáál begroet met ruimte en tijd van leven? Hoe een zee van dankbaarheid soms zomaar oprijst, om niets, om alles? Hoe kan ik uitleggen dat, als de dood nabij komt, vaak een vreemde bezieling de uren kleurt met diepte van betekenis? Welke woorden kunnen zeggen hoe een lied, een zin, een gebaar in de kerk nieuwe dimensies opentrekt? Hoe kan ik duidelijk maken dat Jezus Christus niet een personage uit een verhaal is, maar de naam van een drijfkracht die door alles van het leven heen werkt? Hoe beter je Jezus uit de bijbel en de kerk leert kennen, hoe meer kans dat je die onzichtbare dynamiek in je eigen bestaan gaat opmerken – en eraan meewerken. En ik heb gezien: als mensen die werking volgen, worden niet alleen zij, maar ook hun omgeving er beter van.
Geloof van nu moet maatwerk zijn, op ieders eigen maat. Daarom is het christelijk geloof geen groepsidentiteit meer zoals vroeger. Dat maakt het lastig als je een boodschap zoekt om aan de man te brengen, een slogan waarmee je de kerk weer op de kaart kunt zetten. Ik denk eigenlijk niet dat de kerk van tegenwoordig een boodschap moet hebben. Ze IS een boodschap – of zij is het niet. De manier waarop mensen samen kerk vormen, dat bepaalt of zij nog iets te zeggen heeft tegen de wereld.
En dus is het belangrijk om na te denken hoe wij samen kerk zijn, op welke wijze wij met elkaar omgaan, hoe de lofprijzing en het geluk van God aanstekelijk gevierd kunnen worden. God ziet de mensheid als één lichaam waar ieder onvervangbaar nodig is en zijn Geest bevrijdt ons van zelfgericht denken en voelen. De wereld draait niet om ons, maar wij zijn deel van een groot geheel. Geeft dat geen ruimte, ruimte voor ontspanning, vertrouwen en steeds wijder groeiende verbondenheid? De kern van het leven is een geschenk dat ons zomaar toevalt – mag dat op alle mogelijke manieren geleefd, verkondigd, verdedigd en bezongen worden?
Ik heb een droom. Ik droom van een kerk die geen boodschap heeft maar een boodschap IS – en dat uitgebreid en onbeschaamd weet te vieren…