KUNST
Kunst heeft te maken met een andere manier van kijken. De werkelijkheid is groter en levendiger, schokkender, mooier en minder nuttig dan wat wij meestal in beeld krijgen. Kunst probeert de vensters van onze waarneming open te zetten. Soms op onthutsende manier, soms door de uitzonderlijke schoonheid van iets zichtbaar te maken, soms door zaken met elkaar in verband te brengen of door gevoelens op te roepen die ons rechtstreeks raken.
Daarom is religie van oudsher bron van kunst. Want ook daar gaat het om een onzegbare werkelijkheid die gezien en gehoord wil worden. Kunst als spoor van God.
Trois Arcs ouverts - Alfred Hirsch
Kunst is een soort taal. De manier waarop iets wordt afgebeeld of vormgegeven heeft een werkingskracht: het doet je iets. Soms moet je er wel moeite voor doen om daar iets van te voelen. Vooral als het iets zegt wat in de huidige tijd niet zo gangbaar is, niet zo vanzelfsprekend. Goed kijken, iets leren over vormtaal, en over de specifieke taal van de kunstenaar, kan helpen.
Sommige kunstenaars kun je het beste in een overzichtstentoonstelling bekijken, omdat de herhaling van thema's je duidelijk maakt wat de kunstenaar op het spoor is, welk aspect van het leven ze aan het licht proberen te brengen.
Kunst heeft mij het meest te zeggen als het een perspectiefverandering bewerkt. Als ik anders naar het leven ga kijken omdat ik als het ware nieuwe ogen heb gekregen, door wat ik aan het kunstwerk heb gezien.
De lichtval bijvoorbeeld die ik op ga merken als ik veel naar impressionistische kunst heb gekeken. Of de ruimte om de dingen heen, als ik werk van Marijke de Goey, of van Gormley zie.
Of hoe bijzonder eigenlijk het lijnenspel in een vallei, of langs de kust of een rivier, of in een park, zoals bij Christo. Of de zachte plek in de gezichten van mensen, als ik kijk met de ogen van Vermeer. Of welke felle en primitieve emoties ook in mijzelf dwarrelen waar de spiegel van Lucebert's schilderijen mij bewust van maakt.
Kunst heeft geen boodschap, maar is in zichzelf een boodschap, als het goede kunst is. Protestkunst bijvoorbeeld is niet een opgeheven vingertje, maar doet je lijden - mee-lijden, maakt je betrokken - zoals we in feite ook zijn. Echte kunst heeft iets dat boven de persoon van de kunstenaar uitreikt, het is nooit alleen maar de verbeelding van een individueel gevoel.
De kunst die mij aanspreekt, is kunst die verwondering opwekt. Dat ik me ga verbazen over het leven, over dingen die ik vanzelfsprekend dacht. Of die me bewust maakt van schaduwkanten in mijzelf of in onze cultuur. Of juist andersom: die licht laat zien waar ik het niet zag, die humor toont waar ik mezelf te serieus neem, of schoonheid waar ik aan voorbijloop. Op de volgende bladzijden vind je aantal persoonlijke voorbeelden.