Mystiek - hoe God werkt in de mens
door Evelyn Underhill, vertaald en bewerkt door Jean-Jacques Suurmond
Evelyn Underhill’s Mystiek uit 1911 is hét standaardwerk over mystiek. Het inspireerde belangrijke schrijvers als C.S. Lewis, T.S. Eliot en Thomas Merton. Deze klassieker is nu voor het eerst in het Nederlands verschenen.
Hoe is God werkzaam in mensen? Aan de hand van de ervaring van de grote mystici schetst Evelyn Underhill de fasen van de mystieke weg. Die loopt van ontwaken, loutering, verlichting en de donkere nacht van de ziel, tot de eenheid met God. Levendig belicht Underhill vele aspecten van de mystieke weg: van twijfel tot extase, van inkeer tot betrokkenheid op de wereld. Elk mens, zo laat ze zien, is in principe een mysticus. In de relatie met God wordt de hele persoon meegenomen en vernieuwd. Mystieke inspiratie is het geheim van creativiteit, ook op artistiek en wetenschappelijk gebied.
De sprankelende vertaling en bewerking is van Jean-Jacques Suurmond. Het boek is aangevuld met de inzichten van tientallen moderne mystici, zoals Etty Hillesum, Titus Brandsma, Dag Hammarskjöld en Christian Wiman.
Dr. HEIN BLOMMESTIJN: “Een prachtvertaling voor de moderne lezer.”
SPIRITUS: “Dit is nog steeds een van de breedst gelezen boeken over christelijke mystiek, verrassend levendig en actueel.”
EVELYN UNDERHILL (1875-1941), een Britse anglicaan, was kenner van de mystiek. Ze was in Engeland de eerste vrouw die namens de kerk retraites leidde, die colleges gaf aan de theologische faculteit, en zich inspande voor de oecumene. Ze werd de geestelijke begeleider van velen en schreef en vertaalde allerlei mystieke werken, onder meer samen met de Nobelprijswinnaar Rabindranath Tagore. In 1939 ontving ze een eredoctoraat van Aberdeen University.
Inhoud:
Inleiding van de vertaler 9
Eerste deel: wat is mystiek? 19
i | Vertrekpunt 23
Is wat wij waarnemen reëel? - ‘Ik geloof alleen wat ik zie’ -
De denker en de gedachte - ‘Alleen wat ik me bewust ben, bestaat’ -
Weerbarstige ervaringen
ii | Mystiek en psychologie 46
Liefde en kennis: twee verlangens - Contemplatie, de toegangspoort -
Het onbewuste - Het vonkje van de ziel - Pathologisch? - Passief?
iii | Kenmerken van de mystiek 70
Magie en mystiek - Echte mystiek - Kunst - De beeldspraak van symbolen - Kenmerken van de mystieke beleving
iv | Mystiek en theologie 93
Emanatie en immanentie - Theologische kaart - Drie-enige God - Christus, de link - Mystieke geboorte
v | Drie belangrijke mystieke symbolen 114
De mystieke zoektocht - Het geestelijke huwelijk - Innerlijke verandering of omvorming
Tweede deel: de mystieke weg 129
vi | Introductie 131
Een reis met vijf fasen
vii | Eerste fase: Ontwaken 139
De omkeer of bekering - Franciscus van Assisi - Catharina van Genua -
Madame Guyon - Rulman Merswin - Heinrich Seuse - Blaise Pascal -
Broeder Laurent - Richard Rolle - Twee soorten van omkeer
viii | Tweede fase: Loutering 157Zoals de waard is... - Onthechting, arm aan illusies - Afstand doen: Antoinette Bourignon - Teresa van Avila - Versterving: omvorming tot de nieuwe mens -Geen omvorming zonder pijn - God schaakmat zetten
ix | Derde fase: Verlichting 186Dronken van God - Drie soorten van verlichting -Besef van de aanwezigheid van God - Het verlichte visioen van de wereld
x | Eerste intermezzo: Stemmen en visioenen 216
Ik zie, ik zie... - Stemmen en woorden - Vijf soorten visioenen -
Automatisch schrijven
xi | Tweede intermezzo: De weg naar binnen, concentratie en stilte 245
Een experiment: probeer het eens zelf - De ladder van contemplatie -
Training tot ‘nietsheid’ - Concentratie: jezelf verzamelen -
Het gebed van de stilte: leegte en toch ook niet
xii | Derde intermezzo: De weg naar binnen, contemplatie 277
Wat is contemplatie? - De belangrijkste kenmerken -
Afgrond en Geliefde: tegenstrijdig? - Het ‘hoe’ van contemplatie
xiii | Vierde intermezzo: Extase en vervoering 309
Wat is een extase? - Drie dimensies - Vervoering, een overval
xiv | Vierde fase: De donkere nacht van de ziel 334
Wat is de donkere nacht? - Vijf vormen van de donkere nacht -
De zelfzucht ontmanteld - Wees een vent! het voorbeeld van
Heinrich Seuse
xv | Vijfde fase: Leven in eenheid met de Ene 374
Wat vertellen de mystici? - Wat doen de mystici?
Bevindingen 410
Bekende mystici, een historisch overzicht 417
Eindnoten
Index