Popsong-preken 

Popsongs bevatten vaak prachtige inzichten in het leven en de liefde. Als je die in gesprek brengt met de bijbel, levert dat verrassende uitleg op.

--------

Under the sycamore tree - in gesprek met  Matteus 3: 1-12 en Micha 4 

Nederlandse vertaling van Under the sycamore tree

 Je bent moe van het leven, al die tijd die je verspilde,

telkens probeer je het weer,

om toch maar iets van het leven te proeven

Wat je weet van de liefde zag je door het sleutelgat

van je gevangenisdeur.

Maar elke keer dat je dacht dat je jezelf had bevrijd

was er weer wat anders aan de hand.

refrein: Kom onder de vijgeboom

Laat de blues je niet naar beneden halen,

kom onder de vijgeboom

en geef je versleten schoenen nieuwe glans.

Je bent moe van het leven en denkt dat niemand je ziet

Je probeert steeds opnieuw mee te doen - of anders maar alsof.

Wat je weet van de liefde is een achtbaan

op weg naar niemandsland

en iedere keer dat je denkt dat je er bent

glipt het tussen je vingers weg.

Wat meer kun je zeggen? Misschien heb je gelijk,

‘de dingen zullen nooit veranderen’.

Waar blijf jij dan?

Helpt het als je weet dat ik jou voel

en er voor je bent als je dat nodig hebt?

Is het met God net zoiets als met Sinterklaas? Dat je er op een bepaalde leeftijd achter komt: het is maar een verhaal? Sinterklaas bestaat niet. God bestaat ook niet. We spelen met zijn allen een spel, we doen alsof en het is vooral leuk en ook wel zinvol als je kleine kinderen hebt. Daarna hoeft het niet meer zo, totdat je kleinkinderen krijgt misschien. Als je kijkt naar de tientallen of misschien wel honderd ouders die er door deze kerk heen zijn gegaan toen hun kinderen klein waren, maar daarna niet bleven, dan lijkt het wel alsof het zo is.

 Is het met God net zoiets als met Sinterklaas? Ja, dat denk ik wel. Als onze God op Sinterklaas lijkt, dan wel. Als onze God lijkt op een oude man met een baard, wiens enige doel in het leven is om kadootjes te brengen aan zoete kindertjes, ja, dan kom je er op een bepaald moment achter dat hij niet bestaat. Als onze God lijkt op Sinterklaas aan wie je je verlanglijstje kunt geven en hoopt dat hij er wat van in je schoen doet - ja, dan kom je er achter dat dat maar een verzinsel is. Er is geen God die goede mensen beloont met geluk en rijkdom en gezondheid en slechte mensen straft met ziekte en ellende. Die God bestaat niet. Dat kun je in elke krant lezen. Natuurrampen en ziektes treffen iedereen, onze samenleving is onrechtvaardig, wie klokkenluidt moet onderduiken, wie echt goed doet kan voor zijn leven vrezen. Zo was het in de tijd van Jezus en zo is het nu.

 De God waar het in de kerk over gaat is de God die we via Abraham en Mozes en Jezus leerden kennen en Micha en Johannes de Doper. En die lijkt helemaal niet op onze Sinterklaas. Jullie hebben ogen, maar zijn stekeblind, zegt Jezus tegen de mensen - en dat zei hij tegen gelovige mensen. Wie heeft jullie wijsgemaakt dat jullie veilig zijn voor het komende oordeel? - brult Johannes. Dacht je dat je doop je tegen God kon beschermen? Dacht je dat je goeie gedrag het houdt als het oordeel dichtbij komt? De wan is in zijn hand. De zeef die kaf en koren van elkaar scheidt - de doop van vuur die aan het licht brengt hoe het echt met jou en mij is. Het nadert, hij nadert.

 Come under the sycamore tree, give your wornout shoes a new shine. Kom onder de wilde vijgeboom - beeld van het volk van God, beeld van de plek waar je veilig bent, waar de hemel de aarde raakt en God samen met ons in vrede woont. Waar je schoenen die versleten zijn geraakt aan het leven, weer nieuwe glans kunnen vinden. Waar je builen en butsen, de rotopmerkingen en de vernederingen, gezien en gehoord en getroost worden. Sycamore tree - de plek waar mensen naar elkaar omzien - en niet alleen het eigen clubje.

 Maar de bijl ligt aan de wortel van de boom, zegt Johannes, misschien wordt hij omgehakt. Nog even en er zijn geen plekken meer waar mensen in vrede kunnen wonen en elkaar troosten. The sycamore tree, die messiaanse plek waar mensen zo met elkaar omgaan dat je vanzelf merkt: God is in ons midden. Die boom, die plek, die kerk, wordt altijd bedreigd. Die manier van met elkaar omgaan staat altijd onder druk. Niet allen van buiten, maar vooral van binnen - hoe wij zelf het doen.

 God is een tegenbeweging - een protestkracht tegen alle machten die mensen kapot maken en uit elkaar drijven.

De God waar Jezus het over heeft, en Johannes, is de God die onze blinde vlekken aan het licht brengt. Johannes is een klokkenluider en hij zal het er niet levend afbrengen. De Messias die van God komt is geen Sinterklaas, maar hij brengt wel een cadeau: een cadeau dat niemand makkelijk ontvangt: recht en waarheid. Dat is de zeef waar ons leven doorheen gaat, als God dichtbij komt, iedere keer weer als Kerst echt gebeurt, in jouw en mijn leven. En het wordt voor iedereen ooit Kerst - als het niet deze maand is, dan zeker als we dood gaan. Want dat is wat de dood is - de zeef die alles bewaart wat op God is gaan lijken en de rest van jou blijft eeuwig dood.

 De echte heilige Nicolaas, Sint betekent heilige, werd bekend omdat hij geldbuideltjes door het raam bij arme mensen gooide - misschien wel omdat hij Micha had gehoord. Kijk eens opzij en zie degene die het minder heeft - die 95% van de wereld... Minder aandacht, minder liefde, minder zelfvertrouwen, minder geluk, minder geld, minder leven. Come under the sycamore tree - maar wie zegt dat nog tegen een ander? Doen wij dat hier, in onze kerk? Doe jij dat, op school, op je werk, in je familie?

 God is geen Sinterklaas die je een vriendelijk klopje op je hoofd geeft als je je versje hebt voorgedragen. De echte God is degene die zijn eigen leven uitdeelt aan mensen die van zichzelf arm aan leven zijn. De God van Jezus is de inspiratie voor recht en waarheid, God is het oordeel van de zuivere liefde die ons bevrijd van de ballast die we meeslepen, het kaf van ons leven, God is de Weg die wij gaan - en de bijbel is de blindengeleide hond die ons helpt de weg te vinden en met vertrouwen te gaan.  God is de vreemdeling die ons bevrijdt van het almaar met onszelf bezig zijn.

 Kom tot inkeer, want het koninkrijk van de hemel is nabij. Hoor wie klopt daar kinderen - recht en waarheid kloppen aan je deur. Kom tot inkeer. Kijk naar binnen bij jezelf. Niet naar buiten, naar wat een ander fout doet, maar naar binnen, naar hoe het met onszelf zit. Niet naar de omstandigheden die je graag anders zou zien, maar naar je eigen hart - naar hoe je er zelf mee omgaat. Zijn er in ons eigen hart open wegen, of liggen er rotsblokken en valkuilen? Heeft de vrieskou van de eenzaamheid gaten geslagen, of heb jij of ik een ander in de kou gezet? Heeft het bijtend zuur van onrecht dat jou is aangedaan - of dat jij zelf iemand hebt aangedaan, iets kapot gemaakt? Wat je een ander aandoet, vind je terug in je eigen hart. Wat je in je hart en geheugen opslaat aan missers, van anderen of jezelf, is kaf - en waarom zou je je hart daarmee vullen? 

 Kaf hoort bij groeien, maar als het graan rijp is, mag het weg. Misschien dacht je over God als een soort Sinterklaas waar je je verlanglijstje aan geeft. Dat is een veilige gedachte en het hoort bij een kindergeloof, als kaf dat het koren beschermt terwijl het opgroeit.

Maar nu ben je groot en nadert er een ander licht.

 Nog drie weken Advent, drie weken van wegbereiding.

‘De dingen zullen nooit veranderen’? Misschien toch wel, daar under the sycamore tree. Waar mensen naar elkaar omzien. Waar God ons in het oog heeft. Hij baant de weg.