Gebed als innerlijke dialoog

Om van binnenuit tot bidden te komen, is een persoonlijke weg. Die weg wordt begeleid door de bijbel en de traditie, en als het even kan, een leermeester die de weg uit ervaring kent (om te voorkomen dat je in de veelheid van stemmen de weg kwijtraakt).

Bidden begint met aangesproken worden door God. Meestal heb je dat pas terugkijkend door, maar zo begint het. Je wordt toegesproken door God door de gebeurtenissen in je leven. Die doen een oproep om je naar God te keren, om iets te veranderen, om een nieuwe richting in te slaan. Het zijn grove algemene duwtjes (of een flinke por) die je krijgt, want veel meer zou je toch niet opmerken - je oor is nog niet afgestemd op de zachte en precieze stem van God.

Je leert om meer aandacht te geven aan wat er zich in jezelf afspeelt, wat er in je rondspookt, wat je nodig hebt, wat misschien ook verschilt van wat de mensen om je heen willen of doen. Je begint wat meer naar binnen te luisteren. Naar jezelf, zo meen je. Maar jouw eigen werkelijke stem is niet zonder het spreken van God. Ook al herken je dat nog niet. En je krijgt door dat je niet veel opschiet als je jezelf er niet echt voor inzet. Echt eerlijk zijn is het zwaarste werk dat je ooit hebt gedaan..

Geleidelijk aan leer je om meer af te gaan op wat je uitgezuiverde diepe gevoel zegt. Niet dat je alles even zeker weet, maar je oprechtheid is gegroeid en je openheid voor eventuele bijsturing ook. (Aan die fundamentele openheid herken je dat je jezelf niet voor de gek houdt en alleen maar egoïstischer aan het worden bent..) Je begint je inzichten in de praktijk toe te passen, al zal dat wellicht het één en ander in je omgeving en in je levensstijl) teweeg brengen. De bijbel en het geloof gaan anders in je resoneren, meer onvoorspelbaar. Je hebt een vaag gevoel van een kompas gevonden en dat wil je volgen, al weet je niet precies waar het uitkomt. En God lijkt nog het meest op een knipperlicht, soms aan en soms uit. De keuzes die je te maken hebt, worden zwaarder en soms zou je het hele zaakje maar opzij willen gooien. Maar iets weerhoudt je - een verlangen dat maar niet weg wil gaan.

Dan merk je dat er af en toe een spreuk, een zin, een woord, een liedje in je gedachten boven komt, of naar je toe, alsof het tegen jou gezegd wordt. Het past bij waar je mee bezig bent en het geeft een andere kijk. Toevallig toch? - of toch niet? In ieder geval begin je meer attent te worden op die intuïtieve laag. Je bent leerling geworden. God heeft 'je oor gewekt', zoals de bijbel het zegt.

Luisterend én antwoordend begint er van alles te schuiven. Je oriëntatie verandert, je gedrag verandert, je wordt minder dwangmatig in beslag genomen door wat er zich in het leven aandient, er komt een zekere humor en relativering van absoluutheden - je hebt al vaker meegemaakt dat je perspectief op een zaak veranderde, dus je houdt je meningen wat losser in de hand. Tegelijk word je duidelijker in je keuzes, je groeit in authenticiteit. Als je nep bent, of doordrammerig, dan voel je het zelf van binnen en het voelt niet goed. Je wil niets liever dan dat je altijd die open ruimte van binnen blijft houden, de ruimte waarin je soms ook een onverwachte stem, een woord, een inzicht hoort.

Geleidelijk aan is je hele leven een vorm van bidden geworden: alles speelt zich af in de ruimte van God, in voortdurende samenspraak. En wie er nu precies aan het woord is: jij of God, je zou het niet kunnen zeggen en het doet er ook niet toe. Het diepste in jou vloeit over en samen met het diepste van God in een voortdurend ritme van nabijheid en terugtrekking. En steeds meer aspecten van je leven worden in dat proces betrokken. Het is een levenslang proces omdat alles van je leven mee wil doen, ook de kanten die tot nu onderbelicht waren. En de rest van de wereld hoort er ook bij, dus ga maar na..

Zo ben je van toehoorder tot leerling tot geliefde geworden, opgenomen in het ene liefdesleven van God dat de werkelijkheid van de werkelijkheid is. In zekere zin waren we dat altijd al - anders bestonden we niet eens - maar nu zijn onze ogen en oren er voor open gegaan.

Gebed is niet langer iets dat jij doet, maar dat zich in jou bidt. En jij luistert daarnaar.