De lotus en de roos
Boeddhisme in dialoog met psychologie, godsdienst en ethiek, door Han F. de Wit
een kleine recensie
Dit is een korte recensie van het derde boek van de godsdienst-psycholoog Han de Wit. Eerder schreef hij het grondleggende werk: Contemplatieve Psychologie en het vaak herdrukte: De Verborgen Bloei (zie de volgende bladzijde).
Mijns inziens zullen al deze boeken nog tientallen jaren lang standaardwerken blijken te zijn. Han de Wit is niet alleen godsdienstpsycholoog, maar ook een bevoegde boeddhistische meditatie-leraar. Hij is op zeldzame wijze in staat om de inzichten van het boeddhisme toegankelijk te maken voor westerlingen. Daarmee ruimt hij allerlei vooroordelen en misverstanden uit de weg. Westerlingen hebben oosterse religies teveel door de bril van hun eigen cultuur waargenomen. Dat heeft vertekening opgeleverd. Om een echt gesprek te kunnen voeren, moeten de tradities op hun eigen wijze verstaan worden. Zo wordt de dialoog tussen de godsdiensten een verrijking. Mijn eigen christelijke traditie wordt veel duidelijker juist door in de spiegel van het boeddhisme te kijken.
Mensen lijden. Daar zijn oorzaken voor. Die oorzaken kunnen worden weggenomen. Daar is een weg voor. Deze ervaringswerkelijkheden zijn de vier 'edele waarheden van Boeddha' en vormen de rode draad van het boek. In religie gaat het erom de 'roos van de ware menselijkheid" (christendom) ofwel 'de lotus van de verlichte mens' (boeddhisme) tot bloei te brengen.
Daarvoor is nodig: lijden onder ogen zien; inzien dát en hóe we zelf bijdragen aan het lijden; het inoefenen van andere denk- en handelwijzen. De moed om deze weg te gaan vinden we door ons bewust te worden van onze fundamentele menselijkheid. Dat is een oer-verlangen naar geluk en welzijn, niet alleen voor onszelf, maar voor alles om ons heen.
Via meditatie leren we om meer vanuit dit oerverlangen te leven. In het christendom zouden we zeggen: leven vanuit de heilige Geest die ieder mens tot beeld van God maakt. De rijkdom van het boeddhisme ligt in de vele vanuit de ervaring ontwikkelde methodes om met onze eigen menselijke geest om te gaan. Het gaat niet om een geloofsleer, maar om praktische suggesties die ons tot psychisch gezonde mensen wil maken. Mensen die het leven zoals het is kunnen leven en daarin tot bloei komen en doen komen. Een rijk en verrijkend boek.