Wislawa Szymborska

Twee gedichten van deze Poolse dichteres, vertaald door Gerard Rasch


NIETS CADEAU


foto: J.M. Suurmond

 

Niets cadeau gekregen, alles te leen.

Tot over mijn oren in de schulden
zal ik met mezelf
voor mezelf moeten betalen,
mijn leven voor mijn leven geven.

Het is nu eenmaal zo geregeld
dat het hart terug moet
en de lever terug moet
en elke vinger afzonderlijk.

Te laat om het contract te verbreken.
De schulden moeten worden geïnd,
het vel over de oren gehaald.

Op de wereld loop ik rond
in de menigte van andere schuldenaren.
Sommigen zijn verplicht
hun vleugels af te betalen.
Anderen moeten of ze willen of niet
hun blaadjes afrekenen.

Aan de debetzijde
staat elk weefsel in ons.
Geen wimpertje, geen steeltje
mogen we voorgoed behouden.

De lijst is uitputtend
en het ziet er naar uit
dat we niet zullen overhouden.

Ik kan me niet herinneren
Waar, wanneer en waarom
ik zo'n rekening heb laten openen.

Het protest daartegen
noemen we de ziel.
En dat is het enige
wat niet op de lijst staat.

 

 



ENIGE WOORDEN OVER DE ZIEL


De ziel heb je nu en dan.
Niemand heeft haar ononderbroken
en voor altijd.


Dagen en dagen,
jaren en jaren
kunnen zonder haar voorbij gaan.


Soms verwijlt ze alleen in het vuur
en de vrees van de kinderjaren
wat langer bij ons.
Soms alleen in de verbazing
dat we oud zijn.


Zelden staat ze ons bij
tijdens slopende bezigheden
als meubels verplaatsen
en koffers tillen
of een weg afleggen op knellende schoenen.


Bij het invullen van formulieren
en het hakken van vlees
heeft ze doorgaans vrij.


Aan een op de duizend gesprekken
neemt ze deel,
maar zelfs dat is niet zeker,
want ze zwijgt liever.


Wanneer ons lichaam begint te lijden en lijden,
Verlaat ze stilletjes haar post.


Ze is kieskeurig:
ziet ons liever niet in de massa,
walgt van onze strijd om maar te winnen
en van ons wapengekletter.


Vreugde en verdriet
zijn voor haar geen verschillende gevoelens.
Alleen als die twee zijn verbonden,
is ze bij ons.


We kunnen op haar rekenen
wanneer we nergens zeker van zijn,
maar alles willen weten.


Wat materiële zaken betreft
houdt ze van klokken met een slinger
en van spiegels, die vlijtig hun werk doen,
ook wanneer niemand kijkt.


Ze vertelt niet waar ze vandaan komt
en wanneer ze weer van ons verdwijnt,
maar lijkt zulke vragen beslist te verwachten.


Het ziet ernaar uit
dat net als wij haar
zij ons ook
ergens voor nodig heeft.


 

Sporen van God
Kun je iets van God merken ? Misschien wel.
Map
Info